Teranostik mencabar kewibawaan dunia perubatan

Aczone, sejenis ubat baru untuk jerawat telah diketengahkan di Amerika Syarikat pada bulan Julai 2005. Panel Pemakanan dan Ubata-ubatan (FDA) AS berkata, pesakit terlebih dahulu dimestikan menjalani ujian ketahanan enzim yang boleh memberi risiko terhadap serangan anemia.

Era penggunaan ubat-ubatan kendiri tanpa nasihat doktor sedang berleluasa. Pakar-pakar perubatan berpendapat terapi akan menjadi sesuai dengan seseorang pesakit bergantung kepada genetik atau pertimbangan kesihatan yang lain. Hal ini menyebabkan orang ramai mendapat ubat-ubat yang berkesan kepada mereka dan terhindar daripada kesan sampingan yang buruk. Namun, penetapan yang dibuat ke atas Aczone dilihat sebagai 'halangan' terbaru. Syarikat farmaseutikal bimbang jika ujian genetik dilakukan, hal ini akan mendorong doktor-doktor memberi ubat atau mengehadkan jualan ubat-ubat kepada pesakit tertentu. Berikutan penatapan FDA ini, Astellas selaku pengeluar Aczone menghentikan operasi pengilangannya.

Menurut Dr. David A. Mrazek, 80% daripada psikiatris di klinik Mayo mengguna ujian genetik bagi membuat perskripsi ubat-ubat kepada pesakit. Sesetengah syarikat farmaseutikal juga menawarkan ujian yang serupa secara terus kepada pelanggan. Mary Jane Q Cross, seorang artis di New Hampshire menghadapi masalah ketumbuhan kekal di bahagian kanan badannya. 14 tahun dahulu, dia mengambil Prozac untuk mengurangkan stres dan sedang mengalami kesakitan pada jari-jari sehingga tidak boleh memegang berus. Pada tahun lalu, dia membayar USD600 (RM2300) kepada Genelex untuk membuat ujian genetik. Analisis Genelex menunjukkan bahawa Mary mempunyai komplikasi terhadap beberapa jenis ubat yang pernah diambilnya termasuk Prozac. "Jika saya tahu hal ini, saya tidak akan mengambil ubat sejak 14 tahun lalu," Mary berkata.

Saintis telah menemui beberapa contoh variasi genetik yang membantu pengecaman tahap penerimaan, tindak balas dan kesan sampingan ubat-ubatan ke atas pesakit. Kebanyakan syarikat pengeluar ubat mengambil sampel DNA ujian klinikal untuk mengkaji ketiga-tiga indikator bagi menghasilkan ubat yang sesuai.Sebagai contoh, Camptosar yang dikilangkan oleh Pfizer sesuai kepada pesakit barah usus yang mempunyai variasi genetik UGT1A1. Pun begitu, hanya 10% daripada pesakit kanser usus yang boleh menerima Camptosar pada dos permulaan yang rendah. Masa lebih lama diperlukan untuk mewujudkan kombinasi ujian DNA dan penentuan ubat yang khusus. Dalam perubatan, istilah yang digunakan untuk kombinasi ini ialah teranostik (theranostic).

Bidang perubatan yang khusus untuk mengkaji teranostik dipanggil farmakogenetik (pharmacogenetic). Menurut Presiden Genomas, Dr. Gualberto Ruano beliau tidak nampak sebarang petunjuk bahawa ubat-ubatan dipasarkan secara terpilih berdasarkan DNA peaskit dalam masa lima tahun akan datang. Bayangkan bagaimana sukarnya untuk menentukan ubat bagi pesakit-pesakit yang menghadapi penyakit yang sama, kerana setiap pesakit mempunyai taburan genetik yang berbeza. Ujian teranostik oleh ahli farmakogenetik tidak penting menurut pandangan sesetengah pakar. Hal ini kerana ujian tersebut hanya memberi maklumat tentang pembentukan protein, jika genetik wujud kadang-kadang ia tidak aktif.

Apabila diajukan persoalan tentang farmakogenetik, pakar sentiasa merujuk kepada Herceptin, ubat yang diberi kepada 20 - 30 peratus pesakit barah payudara. Pesakit-pesakit ini mempunyai tahap limpahan protein Her2 yang berlebihan. Herceptin telah diberi kepada pesakit-pesakit barah ini sejak tahun 1998 dan masih kekal digunakan sebagai bukti sukarnya ahli farmakogenetik membuat formula ubat yang baru sebagai alternatif.

Ujian pertama berkaitan genetik pesakit bermula dengan analisa taburan enzim yang terlibat dalam metabolisma ubat-ubatan, iaitu enzim-enzim dlam keluarga Cytochrome P450. Taburan genetik yang mengehad keberkesanan sesetengah enzim tidak boleh mencerna ubat-ubat dengan cepat, memberi kesan kepada pengumpulan dadah di dalam tubuh untuk jangka masa yang panjang. Hal ini menjadikan kandungan darah di dalam tubuh mengandungi toksid yang tidak diperlukan oleh badan sehingga boleh membawa maut. Seorang doktor telah menulis surat yang tersiar dalam The American Journal of Psychiatry keluaran Jun 2005 berkenaan kesan negatif ubat. Di dalam suratnya, beliau menyebut seorang pesakitnya mati setelah menerima Paxil (ubat anti-tekanan) dalam amaun yang kecil. Menurutnya kematian tersebut disebabkan kegagalan tubuh pesakit mencerna ubat yang dimakannya.

Dipetik dari The Brave New World of Personalised Medicine, NST (Focus), Dec 4, 2005, ms. 16.

Sekurang-kurangnya terdapat tiga persepsi berbeza dalam hal ini.

1.Pihak yang ingin membuat keuntungan mengatakan bahawa teranostik menyusahkan mereka kerana pengeluaran ubat dihadkan dan boleh dijual kepada pelanggan yang kecil.

2.Pakar perubatan yang menghayati disiplin keilmuan dan mempunyai kesedaran sosial yang tinggi, tahap perikemanusiaan yang mendalam akan menggunakan teranostik untuk membuat diskripsi ubat kepada pesakit.

3.Bagi seorang peaskit, semestinya teranostik dipilih kerana keberkesanan ubat lebih terfokus, di samping tiada risiko kesan sampingan.